ในชั่วโมงเร่งด่วนของการจราจรในเมืองไทย โดยเฉพาะกรุงเทพฯ หลายคนคงเคยเห็นหรืออาจเคยเป็นหนึ่งในผู้ที่ “วิ่งไหล่ทางตอนรถติด” ด้วยรถจักรยานยนต์ เพราะต้องการประหยัดเวลาและหลีกเลี่ยงรถติดที่ยาวเหยียด แต่รู้หรือไม่ว่า การกระทำนี้ไม่เพียงแต่เป็นการฝ่าฝืนกฎจราจรเท่านั้น แต่ยังอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุและมีโทษทางกฎหมายอีกด้วย
ไหล่ทางคืออะไร? ทำไมถึงห้ามใช้?
“ไหล่ทาง” (Shoulder) คือ พื้นที่ข้างทางที่ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อให้รถวิ่งหรือจอดยกเว้นในกรณีฉุกเฉิน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในถนนที่มีการจราจรหนาแน่น เช่น ทางด่วนหรือถนนหลวง ไหล่ทางถูกจัดสรรไว้เพื่อใช้
- จอดรถฉุกเฉิน (รถเสีย ยางแตก ฯลฯ)
- ให้เจ้าหน้าที่หรือรถพยาบาลฉุกเฉินใช้
- เป็นพื้นที่ปลอดภัยให้คนเดินถนนหรือรถจักรยาน
การนำไหล่ทางมาใช้เป็นช่องทางจราจรในช่วงรถติด จึงผิดวัตถุประสงค์ และเสี่ยงอันตรายอย่างมาก
มอเตอร์ไซค์วิ่งไหล่ทางผิดกฎหมายหรือไม่?
คำตอบคือ “ผิด” แม้จะขี่รถจักรยานยนต์ ซึ่งหลายคนอาจคิดว่าเล็กพอจะหลบหลีกไปตามขอบทางได้ แต่กฎหมายไม่อนุญาตให้รถทุกประเภทใช้ไหล่ทางเพื่อเลี่ยงการจราจร ตามพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2522 กำหนดไว้ว่า
ห้ามมิให้ผู้ขับขี่ใช้ไหล่ทางเพื่อการเดินรถ เว้นแต่มีเหตุจำเป็นหรือได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่
โทษของการวิ่งไหล่ทางตอนรถติด
- ปรับไม่เกิน 1,000 บาท สำหรับการใช้ไหล่ทางโดยไม่ได้รับอนุญาต
- หากทำให้เกิดอุบัติเหตุ อาจมีโทษทางแพ่งหรืออาญาเพิ่มเติม
- ถูกบันทึกประวัติในระบบจราจรของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
ตัวอย่างสถานการณ์ที่มอเตอร์ไซค์วิ่งไหล่ทางแล้วโดนจับ
กรณีศึกษาจากทางด่วน
มีหลายเหตุการณ์ที่เจ้าหน้าที่ตำรวจทางหลวงหรือทางด่วนได้เรียกจับผู้ขับขี่มอเตอร์ไซค์ที่ใช้ไหล่ทาง ทั้งที่
- ไม่มีเหตุฉุกเฉิน
- วิ่งเพื่อเลี่ยงรถติด
- ใช้ช่องทางของรถฉุกเฉินโดยพลการ
แม้บางคนอ้างว่า “ขับไม่เร็ว” หรือ “ขี่แค่ข้างทาง” ก็ไม่เป็นข้อยกเว้นทางกฎหมาย
ความเสี่ยงของการวิ่งไหล่ทางตอนรถติด
การใช้ไหล่ทางผิดวัตถุประสงค์ นอกจากผิดกฎหมายแล้ว ยังสร้างความเสี่ยงที่หลายคนมองข้าม เช่น
อันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สิน
- อาจชนกับรถที่จอดเสียโดยไม่ทันสังเกต
- เสี่ยงชนคนหรือเจ้าหน้าที่ที่อยู่บริเวณไหล่ทาง
- พื้นที่ไหล่ทางมักมีสิ่งกีดขวาง เช่น ป้าย เสา หรือเศษวัสดุ
กีดขวางการช่วยเหลือฉุกเฉิน
- รถพยาบาลอาจไม่สามารถใช้ไหล่ทางได้ หากมีรถมอเตอร์ไซค์ขี่ขวาง
- เพิ่มความล่าช้าในการช่วยชีวิตผู้ป่วยหรือผู้ประสบอุบัติเหตุ
ขับขี่อย่างไรให้ถูกกฎหมายแม้ในช่วงรถติด
เพื่อความปลอดภัยและปฏิบัติตามกฎหมาย ควรทำตามคำแนะนำเหล่านี้
- ขับตามช่องทางที่กำหนดแม้จะรถติด
- หากต้องใช้ทางฉุกเฉิน ให้มีเหตุผลชัดเจนและแจ้งเจ้าหน้าที่
- วางแผนการเดินทางล่วงหน้า เพื่อลดความเร่งรีบ
- ใช้แอปฯ แผนที่ที่มีการแจ้งสภาพจราจรแบบเรียลไทม์
สรุปสิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับ “วิ่งไหล่ทางตอนรถติด”
- ไหล่ทางมีไว้ใช้เฉพาะกรณีฉุกเฉินเท่านั้น
- มอเตอร์ไซค์ไม่มีสิทธิ์วิ่งไหล่ทางเพื่อเลี่ยงรถติด
- ฝ่าฝืนมีโทษตามกฎหมายและเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ
- เจ้าหน้าที่สามารถจับและปรับได้ทันที
- ความปลอดภัยและความรับผิดชอบต่อส่วนรวมคือสิ่งสำคัญ
สรุป อย่าคิดว่าเล็ก วิ่งข้างทางได้ ไม่ถูกต้อง!
แม้รถจักรยานยนต์จะมีขนาดเล็ก หลบซอกหลืบได้ดี แต่การ “วิ่งไหล่ทางตอนรถติด” ก็ถือว่าผิดกฎหมายอย่างชัดเจน และเสี่ยงต่อทั้งชีวิตและทรัพย์สินของผู้ขับขี่และผู้อื่นบนท้องถนน ทางเลือกที่ดีที่สุดคือ ปฏิบัติตามกฎจราจรอย่างเคร่งครัด เพื่อร่วมกันสร้างถนนที่ปลอดภัย และไม่เป็นภาระให้กับเจ้าหน้าที่หรือผู้ที่ประสบเหตุฉุกเฉินจริงๆ